museum Slager - B.O.E. / Regarding Bosch - lezing muziekinstrumenten bij Bosch door Philomea Ruiter - 22 mei 2016
museum Slager - B.O.E. / Regarding Bosch - lezing muziekinstrumenten bij Bosch door Philomea Ruiter - 22 mei 2016
- Museum Slager toont in het kader van de Bosch Open Expositie werk van twaalf kunstenaars: Walter Agaatsz, Daan Fikkert, René Helwegen, Chris Hendriks, Redmer Hoekstra, Jeanne de Jong, Laurens van Koppenhagen, Vladimir Marko, Sven Nibbeling, Laury Persoon, Monique van der Steen en Bernard Werners. Het bekende werk bij de ingang, Jeroen Bosch aan het werk (gem techn.), is van Dorus Hermsen uit 1913.
Lieve Bedeer en Sara Giménez tonen schilderijen en driedimensinaal werk geïnspireerd door Jeroen Bosch in de expositie Regarding Bosch.
Van de Haagse schilder Jean Thomassen is nog het grote drieluik Last Judgement Day te zien.
- Lezing over muziekinstrumenten bij Jeroen Bosch door kunsthistorica Philomea Ruiter. Zij plaatste het werk van Bosch in een context van andere schilderijen en handschriften waar muziekinstrumenten als attribuut werden afgebeeld en ze liet zien dat Bosch ze als eerste heeft gebruikt om te waarschuwen voor het slechte en het zondige.
- het boek Duivelse doedelzakken en Hemelse harpen, waarin ze dit thema verder uitwerkt, werd op zaterdag 3 september 2016 gepresenteerd in het museum Slager, een tekstfragment hieronder*.
Ad 's-Gravensande van Bosch500 besprak het boek en interviewde Philomea Ruiter over het onderwerp van de muziek en de zondigheid, en Ton Vugs van het museum kreeg van haar het eerste exemplaar overhandigd. Philomea vertelde over haar studieproblemen (beperking van het onderwerp) en alleen door maandenlang van 's morgens 8 tot 's avonds 11 te werken kreeg ze de scriptie af die ten grondslag van dit boek lag.
Het is een onderwerp dat om verdere studie vraagt. Hoe zit het bij voorbeeld met de overige werken van Bosch, schilderijen en tekeningen. En welke instrumenten zijn door Bosch niet afgebeeld, althans als niet verkeerd en verlokkend naar zondigheden. Zongen de Cappella's altijd à cappella en dus altijd zonder instrumenten? Een boeiend thema.
- op sommige plaatsen is een -n- in de voornaam van Philomea geslopen waarvoor excuus.
zie ook B.O.E.
info museumslager.com
©2016 Gerard Monté
* tekst uit het boek Duivelse doedelzakken en Hemelse harpen:
Draailier, doedelzak, luit en harp. Het zijn enkele van de vele instrumenten die terug zijn te vinden in het oeuvre van Jheronimus Bosch. Er is een hele bibliotheek volgeschreven waarin Bosch en zijn kunst centraal staan, maar er is weinig tot niets te vinden over de (kunst)historische en symbolische duiding van deze muziekinstrumenten. Dat is een lacune, want Jheronimus Bosch besteedde in zijn schilderijen veel aandacht aan muziekinstrumenten. Soms zijn ze zelfs opvallend aanwezig en nemen ze een centrale positie in een beeldfragment in.
De jonge kunsthistorica Philomea Ruiter deed een half jaar onderzoek naar de muziekinstrumenten die op zes schilderijen van Jheronimus Bosch zijn afgebeeld. Om er achter te komen hoe de instrumenten kunnen worden geïnterpreteerd, heeft zij eerst relevante beeldtradities aan het licht gebracht. Hoe zijn muziekinstrumenten door de voorgangers en tijdgenoten van Bosch afgebeeld? Wat zeggen deze verbeeldingen en de literatuur over het instrument en de waardering ervan? En hoe werd muziek in het algemeen in de middeleeuwen beschouwd? Philomea Ruiter is op zoek gegaan naar het antwoord op de vraag hoe de instrumenten van Bosch in zijn eigen tijd passen, met een interessant resultaat.