FOTONIEUWS

DEN BOSCH

Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30 september 2018

Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30 september 2018
+ 21/10 lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog
+ 22/10 Lezing over de Leonardo da Vinci

DSC07470- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07472- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07474- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07475- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07476- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07477- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07478- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07479- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07481- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07482- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07483- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07484- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07485- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07486- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07487- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07488- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07489- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07490- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07491- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07492- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07493- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07496- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07501- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07502- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07503- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07503-DSC07534- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07506- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07508- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07509- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07510- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07511- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07513- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07516- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07516-DSC07543- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07518- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07521- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07526- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07527- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07528- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07529- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07530- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07531- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07532- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07533- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07536- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07538- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07541- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
DSC07542- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07384- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07389- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07390- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07392- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07394- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07395- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07396- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07397- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07399- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07401- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07403- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07405- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
eDSC07406- Museum Slager - Lezing Tom Sas over de Eerste Wereldoorlog en de prenten van Jan Sluijters - 21okt2018 -  foto GerardMontE web
gDSC07470- Museum Slager - Verrassende oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over WOI - 30sept2018 -  foto GerardMontE web
01/62 
start stop bwd fwd

Opening van de expositie met oorlogsspotprenten van Jan Sluijters over de Eerste Wereldoorlog uit De Nieuwe Amsterdammer.
Deze oorlog werd ook wel De Groote Oorlog (The Great War) genoemd omdat niet eerder zo'n groot aantal landen met elkaar in strijd was. Nederland was neutraal. Veel Belgische vluchtelingen kwamen naar Nederland, ook naar Den Bosch.

De voorzitter van het museumbestuur Peter Berlijn heette de bezoekers welkom.
Eugène Rosier, voorzitter van Stichting Studiecentrum Eerste Wereldoorlog (SSEW) gaf een toelichting op de tentoonstelling.
Hans van Lith, van de Western Front Association Nederland, een vereniging van amateur- en beroepshistorici op het gebied
van de Eerste Wereldoorlog, ging inhoudelijk op het werk van Jan Sluijters in. (lees zijn tekst hieronder**)
Wethouder van oa Cultuur, Mike van der Geld, opende de tentoonstelling door de prent De hoop der menschheid (opgedragen aan de Conferentie te Versailles) te onthullen. Hij kreeg van het bestuur het boek over de familie Slager aangeboden.
Jan Sluijters was een leerling van Piet Slager.
Het museum heeft een nieuwe coördinator, Hans Oomen, die met de wethouder sprak tijdens het informele samenzijn.
Museummedewerkster (assistent-coördinator) Gabriëlle Bueters poseerde met het bestuur van SSEW.

De prenten zijn verzameld door kunstenaar Rob Scholte, Den Helder. Vier jaar geleden (100 jaar na het uitbreken van WOI) waren de prenten te zien in Zwolle. Nu 100 jaar na het einde van die oorlog op 11-11-1918 zijn ze te zien in Museum Slager.
Een boek met alle 77 prenten is verkrijgbaar, 66 daarvan zijn te zien op deze tentoonstelling.

+ 21/10 Tom Sas van SSEW hield in het museum een lezing over de Eerste Wereldoorlog. Na een algemeen overzicht spitste hij het onderwerp van de lezing toe op Nederland en de prenten van Jan Sluijters.
-Van zijn hand verscheen eind oktober het boek* Holland neutraal, de Nederlandsche Leger- en Vlootfilm (1916).  uitg. Aspekt
Deze film werd op de bevrijdingsdag/veteranendag van Den Bosch (27/10) vertoond in het Theater aan de Parade met nieuwe muziek van de Koninklijke Harmonie olv Sjef Ipskamp. zie film 
Op dinsdagavond 30 oktoberwas dit film- en muziekprogramma van de Koninklijke Harmonie - met historische introductie door Tom Sas - eenmalig voor het publiek toegankelijk. In het Theater aan de Parade.
-En in samenwerking met Jac. Biemans en Henk van der Linden en anderen maakte Tom Sas het boek 's-Hertogenbosch en de Eerste Wereldoorlog, zie symposium. (met foto's van de loopgraven in het Educatief Experience Center WOI aan de Poeldonk.)

info ssew 


+ 22/10 Lezing nav de Leonardo da Vinci-tentoonstelling in Haarlem, Teylers Museum,
door kunsthistorica Birgitte Mommers


-------

Op de laatste foto de nieuwste aanwinst van het museum, een aquarel van Frans Slager: De afbraak van de Oude Kruiskerk te 's-Hertogenbosch (1916). Schenking van dhr Blaauwhof.

Er is nog altijd een vraag van het museum. Op een tentoonstelling in 1983 hing een paneeltje (18,5 x 12 cm) bij de schilderijen waarop een Water- en vuurhuisje te zien was geschilderd door PMS. Het kwam uit een particuliere collectie.
Weet iemand waar het zich nu bevindt?

zie evt ook foto's van de expositie Human Behaviour met werk van Eddy Stevens in augustus 2018
zie evt ook de expositie In dialoog van Monique Broekman maart 2018  en van Jan Asselbergs in mei j.l.
zie ook de expositie Schatten uit het depot en de schenking van een schilderij, sept 2017
zie ook de tentoonstelling Diederik Kraaijpoel, jan 2017, en van Giovanni Dalessi in december 2016.
En de aankoop van Dokpaarden van Frans Slager in oktober 2016
en van de schenking van twee portretten in februari 2017.
en van de schenking van twee schilderijen en 36 tekeningen en schetsen in maart 2018.

info museumslager.com
©2018 Gerard Monté

-------
* Uit de inhoudsopgave van Holland Neutraal:
Voorwoord van Prof. dr. Wim Klinkert
Inleiding: een film in aantocht
1 Het gebruik van (bewegend) beeld bij het aantonen van de Nederlandse neutraliteit
2 Het initiatief voor een regeringsfilm
3 Willy Mullens (1880-1952)
4 Aan de slag: de filmopnamen
5 Op weg naar de première
6 De première-avond
7 De receptie van de film in Nederland
8 De financiële afwikkelingen
9 De exploitatie van de film in het buitenland
10 Vertoning voor de eigen troepen
11 De film na de Eerste Wereldoorlog

-----
 ** Tekst van de lezing van Hans van Lith (Western Front Association Nederland - website)

Jan Sluijters: scherpe politieke schetsen over de Eerste Wereldoorlog

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog op 1 augustus 1914 kende ons land een heel
palet van al dan niet politieke tekenaars van spotprenten. Allereerst natuurlijk Albert Hahn
sr., met zijn beroemde tekening ‘Gansch het raderwerk staat stil als uw machtige arm het
wil’, bij de spoorwegstaking van 1903. Vervolgens Joh. Braakensiek, minder fel maar heel
bekend door zijn omslagen van de boeken van Dik Trom en zijn tekening van een
Nederlandse boerin, die een huilende Belgische vrouw met haar kinderen verwelkomt.
‘Buurvrouw, je kunt me niet te veel zijn, voor jullie is nu altijd plaats.’ Op de achtergrond
brandt de horizon na de Duitse inval. En dan natuurlijk Louis Raemaekers, die de Duitsers al
gauw tot de grond toe afbrandde en zich daarmee hun woede op de hals haalde. Zo zijn er
nog diverse anderen te noemen…

De schilder Jan Sluijters, in 1881 geboren als zoon van een houtgraveur uit Den Bosch,
hoorde nog niet thuis in dit rijtje. Bekend als getalenteerd kunstenaar was hij toen al wel.
Tijdens zijn opleiding aan de Rijksnormaalschool in Amsterdam maakte hij reeds litho’s voor
het Geïllustreerd Politieblad over de onderwereld. In 1904 won hij – via de Rijksacademie
voor Beelden Kunsten - de Prix de Rome. Dit was een prestigieuze kunstprijs met een ferm
jaargeld, o.a. om in Italië kopieën van oude meesters te maken. Hij werd hem toegekend
door een toch wat verkalkte jury. Deze was dan ook niet blij met Sluijters – voor hen toch
wat rebelse - voorkeur voor de moderne kunstuitingen als het impressionisme, zoals hij die
in Parijs had leren kennen. Zij trok de prijs in 1906 zelfs in. Maar inmiddels was Sluijters
reputatie als schilder en illustrator van boeken wel gevestigd.

In Europa liepen de spanningen op. Na de moord op de Oostenrijks-Hongaarse
troonopvolger aartshertog Franz-Ferdinand in Sarajevo, leidden die tot het uitbreken van de
Eerste Wereldoorlog. Hoewel Nederland neutraal bleef, was de oorlog uiteraard
voorpaginanieuws voor onze kranten en weekbladen.

In Amsterdam verscheen eind 1914 als proef en vervolgens in januari 1915 definitief een
nieuw onafhankelijk weekblad: de Nieuwe Amsterdammer. De leiding was in handen van
een uiterst links gerichte hoofdredacteur mr. H.P.L. Wiessing. Wiessing had eerst gewerkt bij
het blad De Groene Amsterdammer, een eveneens onafhankelijk maar meer liberaal
ingesteld weekblad. Daar voerde Wiessing een ‘principiële strijd om onafhankelijkeid der
redactie van uitgeversinvloeden en bemoeiingen.’ Iets dat hedendaagse journalisten en
krantenlezers ook niet onbekend in de oren zal klinken. Wiessings’ streven leidde tot een
hooglopende ruzie met de directie en tot zijn vertrek bij de Groene.

Hij startte daarop een eigen blad, de net genoemde ‘Nieuwe Amsterdammer’, ook wel de
‘Mosgroene’ genoemd. Het werd uitgegeven door de Amsterdamse Uitgevers-Maatschappij
De Hooge Brug. De eerste oplage bedroeg zo’n 9000 stuks.. Je kon je abonneren, maar het
blad kwam ook in de vrije verkoop. De Nederlandse politiek en uiteraard de kort geleden
uitgebroken oorlog vormden de hoofdschotel van de inhoud.

Wiessing gaf bovendien jonge idealistische kunstenaars graag de gelegenheid een spotprent
in de Nieuwe Amsterdammer te publiceren. De belangrijke illustraties werden verzorgd door
Piet van der Hem en Willy Sluiter. Toen de eerste met vakantie ging, vroeg Wiessing aan Jan
Sluijters zijn plaats tijdelijk waar te nemen. Hij moest daarvoor op gezette tijden een prent
leveren, die als speciale bijlage bij de krant gevoegd werd. Net zoals Piet van der Hem en
Willy Sluiter gewoon waren.

Sluijters hoefde het aanbod niet aan te nemen om meer bekendheid te krijgen. Bovendien
kon hij van zijn boekillustraties en ander werk goed leven. Kurt Löb, kunstenaar, illustrator
en publicist, die onder andere over Sluijters schreef, stelt dat deze hierin een artistieke kans
zag. Maar het ligt toch ook een beetje voor de hand dat Sluijters wel enige sympathie moest
voelen voor de uiterst linkse opvattingen van de Nieuwe Amsterdammer. Tenslotte waren er
nog wel andere mogelijkheden voor het maken van litho’s.

Hij ging op het verzoek van Wiessing in en ook nadat Van der Hem van vakantie terug was,
bleef hij aan de Nieuwe Amsterdammer verbonden. Samen met hem en Willy Sluiter vormde
Sluijters sindsdien het vaste team dat de grote politieke illustratie op de voorpagina
verzorgde. Het idee voor zo’n politieke prent werd meestal geboren tijdens de wekelijkse
‘platenvergadering’ van de redactie. Een van de tekenaars gaf die dan vorm, waarbij
situaties, staatshoofden, legerleiders en politici onbarmhartig onder de loep werden
genomen. Soms stond in hetzelfde nummer een artikel of redactioneel commentaar over
hetzelfde onderwerp, maar een vaste regel was dat niet.

Je vindt de voorpagina’s van de Nieuwe Amsterdammer nog wel op de vrijdagse
Boekenmarkt op het Spui in Amsterdam. Ik moet toegeven dat ik daar graag rondstruin en
altijd wel met zo’n exemplaar thuis kom….

Het is de moeite waard de prenten van Jan Sluijters goed te bekijken. Er zitten vaak allerlei
verrassende details in over personen, situaties en gebeurtenissen, die je met een vluchtige
blik gemakkelijk over het hoofd zou zien. Ze vragen soms ook wat meer algemene kennis van
de nationale en internationale situatie in die dagen. Een hedendaagse TV-reclame zou al
gauw zeggen: ‘speciaal voor hoger opgeleiden’. Sluijters licht zijn prenten niet toe, zoals
sommige andere kunstenaars wel doen. Hij zei daar ooit zelf van: ‘Een poging om door
uitlegging en verklaring daaraan iets toe te voegen, lijkt me een zeer slechte kopie naast het
origineel te zetten.’ Veel is historisch gezien, wel duidelijk. Maar het wil niet zeggen dat de
prenten altijd de objectieve waarheid – en welke is dat in oorlogstijd – weergeven.
Bovendien blijven het toch ook interpretaties, waarin de persoonlijke en soms politieke
opvattingen van de kunstenaar een rol spelen. Misschien heeft hij dus nog iets anders willen
zeggen, wat wij er niet in ontdekken. Kortom, het uitleggen van Sluijters’ oorlogsprenten
prent is niet zonder valkuilen..

Grote verschillen zijn er met het werk van bijvoorbeeld Albert Hahn sr. Hij werkte voor het
socialistische dagblad Het Volk en voor de satirische zaterdagbijlage De Notenkraker. Bij hem
simpele voorstellingen in harde, duidelijke lijnen en met een niet mis te verstane betekenis.
Hahn zag de politieke prent als middel om zaken duidelijk te maken en op een zodanige
manier dat de arbeidersklasse het direct begreep. Altijd gericht tegen kapitalisme,
klerikalisme en militairisme. Tijdens de Eerste Wereldoorlog koos hij dan ook partij tégen de
oorlog als geheel en niet zozeer vóór een van de partijen. Anders dan zijn collega Louis
Raemaekers die zijn bijtend sarcasme op Duitsland richtte en zelfs zodanig dat de Duitsers
een prijs op zijn hoofd gezet zouden hebben. Het is nooit officieel bevestigd, maar in elk
geval is het een mooi verhaal. Qua binnenlandse toestanden nam Hahn sr. vaak Abraham
Kuyper de antirevolutionaire politicus op de korrel. Bij Jan Sluijters was minister Folkert
Evert Posthuma van Landbouw, Nijverheid en Handel vaak het mikpunt, de man die voor de
voedselvoorziening moest zorgen.

In totaal tekende hij 77 prenten voor de Nieuwe Amsterdammer, Piet van der Hem nam er
93 voor zijn rekening en Willy Sluiter 43. Tot in 1919 werkte Sluijters aan het blad mee. De
Nieuwe Amsterdammer verkeerde toen al in ernstige financiële moeilijkheden door een
dalend abonneebestand en minder advertenties. Veel lezers waren niet gelukkig met de
steeds linksere koers van hoofdredacteur Wiessing, die onder meer de revolutionaire
ontwikkelingen in Rusland en het optreden van de Bolsjewieken verdedigde. In 1920 hield
het blad op te bestaan. En daarmee ook de carrière van Jan Sluijters als politiek tekenaar. In
latere jaren wijdde hij zich vrijwel geheel aan de schilderkunst en maakte hij onder andere
veel portretten.

Beroemd was hij ook om zijn naakten. Dit talent kunt u ook waarnemen in enkele van zijn
oorlogstekeningen, die u direct kunt gaan bekijken.

Ik dank u voor uw aandacht.
(c) Hans van Lith   /gerarddenbosch

©2013 - 2024 www.gerarddenbosch.nl - Webdesign: Broeklandsoft - Alle rechten voorbehouden