Open Monumentenweekend Den Bosch centrum & omgeving - september 2018 - 2023
Open Monumentenweekend Den Bosch centrum & omgeving - In Europa - september 2018 - 2023
+ 4/9/2018 Bossche monumentenavond in Perron-3 + 8/9/2018 Bossche monumenten + 9/9/2018 buitengebied
+ 11/9/2019 Bossche monumentenavond in het JBAC + 14/9/2019 Opening Monumentendag in Den Bosch
+ 15/9/2019 Monumentendag in de buitengebieden en de omringende gemeenten + Cementrum in DB Noord
+ 10/9/2020 Presentatie Open Monumentendag Den Bosch 2020 online
+ 7/9/2022 Ingepakt Bevrijdings- en verzetmonument in de Tuin van Vrede en Vrijheid - solidariteitsactie met Oekraïne
+ 10/9/2022 Open Monumentendag Den Bosch - St.-Catharina- of Kruiskerk
+ 9/9/2023 enkele monumenten in Den Bosch onderaan
+ 10/9/2023 monumenten in Nuland - Empel - Engelen
+ 10/9/2023 monumentendag in Haaren gem. Oisterwijk
Het thema in 2018 was In Europa.
Dinsdag 4 september 2018 - Bossche monumentenavond in Perron-3.
...
De Stichting Bossche Monumentenzorg kende haar Monumentenonderscheiding 2018 toe aan de stichting ABC vanwege het grote aantal mooie boeken dat ze uitgebracht heeft, o.a het boek over de grafzerken van de Sint-jan.
-----
Op zaterdag 8/9/2018 volgde een kleine rondgang langs een aantal monumenten in Den Bosch.
Hinthamereinde (een voormalige woning van een tabakshandelaar en later van een dokter is nu een hotel), Parade (het Bossche Klokkenluidersgilde presenteerde zich met een luidklok), Postelstraat (een hotel, twee woningen in een vroeger groot woonhuis met tuin aan de Binnendieze, in de rij staan voor het Huys van Boxtel, het kantoorpand van architectenbureau De twee snoeken).
Voor andere monumenten zie 2017 en verder terug. (onder)
Op zondag 9/9/2018 kwam het buitengebied rond Den Bosch aan bod. Foto's van locaties in Sint-Michielsgestel (Kentalis doveninstituut, woonhuis en atelier Leon Adriaans) en Vught (Taalstraat/Maurickplein).
Voor andere monumenten zie 2017 en verder terug. (zie onder)
(c) Gerard Monté 2018
------------------------2019
Het landelijk thema in 2019 was Plekken van plezier. Info en digitaal magazine: Erfgoed.
+ 11/9/2019 Bossche monumentenavond in het JBAC
foto's van het gedeelte na de pauze
Voor de pauze vond er een discussie plaats over de lezing van Peter Defesche, stedenbouwkundige en architect, over het onderwerp Erfgoed naar de toekomst, vanuit het standpunt van herbestemming en duurzaamheid.
Gespreksleider was presentator Huub van Macklenbergh.
Vervolgens waren er filmpjes te zien over Bossche monumenten, gemaakt op 28 aug door eerste-jaars studenten bouwkunde van Avans.
Na de pauze hield oud-medewerker van de afdeling Erfgoed Harrie Boekwijt een lezing over een nooit eerder uitgegeven boek van stadshistoricus mr. Johan Hendrik van Heurn over Bossche gebouwen. Het is een omvangrijk werk om het handschrift te ontcijferen en te digitaliseren.De bedoeling is dat het werk volgend jaar uitkomt.
De voozitter van de stichting 's-Hertogenbossche Monumentenzorg, Henk van Beers, hield daarna zijn jaarlijkse lezing "State of the Monument". Daarin kijkt hij kritisch naar het monumentenbeleid van de gemeente. (zie onderaan deze pagina) Wethouder van oa monumenten, Huub van Olden, gaf er daarna een reactie op.
Noud Bongers, Brabantse troebadoer uit Lith, zong enkele liedjes waaronder een meezinger over Bossche monumenten: Jons erfgoed. Met die "J" verbaasde hij de aanwezigen in de aula van het JBAC want hij zei dat in het Brabants "onze" als "jonse" wordt uitgesproken. Nu is dat in Lith en omgeving, oa Maren-Kessel inderdaad het geval. Langs de Maas is daar een een sloopmaterialenbedrijf waar een bordje naar verwijst: Jonse Pa.
Henk van Beers hield vervolgens een lofrede (laudatio) op de winnaar van de Monumentenonderscheiding 2019. Hij liet via 3 filmpjes met sprekers doorschemeren wie die winnaar zou zijn. Geleidelijk aan werd duidelijk dat het Ton Meulman, voorheen uitgever en boekhandelaar (Heinen) moest zijn vanwege het grote aantal boeken dat hij uitgegeven had over Bossche gebouwen en monumenten (o.a. Huys van Boxtel 2018). Hij en zijn vrouw Ineke werden in de bloemetjes gezet en ze kregen een plastiek, vervaardigd door Christine Jetten, waarop een labyrinth te zien is, en een boek.
(c) Gerard Monté 2019
-----
+ 14/9/2019 Opening van Monumentendag in Den Bosch in het Groot Tuighuis van de gemeentelijke afdeling Erfgoed.
Met een boerenbruiloft à la Breugel, compleet met eierdans, een laat-Middeleeuws vermaak dat tot schrik en hilariteit bij het publiek wel eens mis ging. Gelukkkig raakte niemand gewond. De bruidegom dronk te veel, de moeder van de bruid plengde tranen, de vader hield een toespraak en las uit de bijbel over de huwelijkse trouw en plichten (van de huisvrouw).
De zachte koek en de appelepap (met saffraan) smaakten prima.
De Stadspijpers van 's-Hertogenbosch zorgde voor de muzikale begeleiding.
Bij Reinier van Arckel stond een banner buiten uit 2017 toen het instituut 575 jaar bestond, gewoon 2 jaar bijtellen.
Foto's van de expositie in het bisschoppelijk paleis op de Parade. Met aandacht voor enkele boeken
...
De Mengfabriek op de Tramkade was wegens verbouwing (gedeeltelijk) gesloten.
Voor foto's van andere monumenten zie boven voor 2018 en voor andere jaren de linken hieronder.
-----
+ 15/9/2019 Monumentendag in de buitengebieden en de omringende gemeenten
+ Cementrum in DB Noord (exterieur en kunstwerken in de tuin: cementrum) van architect Zuiderhoek. (Ook Wederkomstkerk)
Oud-mederkers waren op bezoek en ze vertelden dat het schoonmaken van het gebouw, een keer in de twee jaar, een ton kostte. Op een gegeven moment werkten er 100 m/v personeel in de kantoortuinen. De luchtbehandeling werkte niet goed, het was op sommige plekken koud in de ruimtes, vooral daar waar de vloer boven de parkeergarage hangt. In een aantal hoeken zijn later wanden gezet om stillere ruimtes te maken.
+ museum Brabants Leven in Den Dungen (alleen de 'Religieuze kamer' en de Koffiekamer waren open) info.
+ De molen van Vinkel
+ Vught - Sparrendaal, Nieuw Sparrendaal. In het gebouw van Sparrendaal zit het kantoor van Monumentenwacht, omdat het zondag was kon het niet bezocht worden ...
In Lith was de museumboot de De oude schokker te bezoeken.
zie evt ook lezing over mr. Hein Bergé, icoon van ons erfgoed in het Groot Tuighuis, oktober 2019
info Erfgoed
(c) Gerard Monté 2019
------------------------2020
+ 10/9/2020 Presentatie Open Monumentendag Den Bosch, Sint-Michielsgestel en Vught - 2020 online
De wethouders Huib van Olden (Den Bosch), Peter Pennings (Vught) en Peter Raaijmakers (Sint-Michielsgestel) openden de virtuele Open Monumentendag door de website te bezoeken en een video plus 3D-wandeling te starten van één van de 12 monumenten die meedoen.
Vanwege de corona-crisis is fysiek bezoek van allerlei monumenten niet mogelijk.
Dennis Dekker en Anne Verwaaij van Erfgoed, die de films en website maakten, presenteerden het programma.
Alleen al vanwege de hoeveelheid werk die hier in is gaan zitten is een bezoek aan de website de moeite waard maar ook omdat je op plaatsen kunt kijken waar je in het echt nooit kunt komen.
Celestine Vugts van de gemeente die jarenlang de monumentendagen organiseerde, foto's maakte, het magazine vol schreef, etc., etc. kreeg voor haar afscheid veel lovende woorden van haar collega's via een videofilm en een flinke bos bloemen van het hoofd van de afdeling Erfgoed, Dieke Wesselingh.
zie monumentendagonline
(c) Gerard Monté 2020
------------------------2022
+ 7/9/2022 Ingepakt Bevrijdings- en verzetmonument in de Tuin van Vrede en Vrijheid - solidariteitsactie met Oekraïne
...
(c) Gerard Monté 2022
-----
+ 10/9/2022 Open Monumentendag Den Bosch - St.-Catharina- of Kruiskerk
In een kleine achterruimte is het sociale contactpunt Bij Katrien gevestigd. Het is nog niet bekend of ze in het voormalige patronaatsgebouw kunnen komen of in de pastorie. Onderhandelingen en renovatie zijn nog gaande.
(c) Gerard Monté 2022
-----
+ 10/9/2022 Monumentendag - expo Monique van den Boomen - zie Willem Twee Etaloge
De voormalige sigarenfabriek van Goulmy & Baer / Willem Twee is in gebruik als kunstencentrum met een poppodium, kunstzaal, en de Etaloge.
------------------------2023
+ 9/9/2023 enkele monumenten in Den Bosch
Knillispoort Korte Waterstaat - lezingen over klokken in en uit Den Bosch door John Vermulst en Bert Subelack, winkelplafond Hinthamerpromenade 27, dubbel herenhuis met kelder Hinthamerstraat 141 - voormalig Inloopschip, Groot Tuighuis Bethaniëstraat - gerenoveerd kapelgedeelte (met lijk in de kast), Kruithuis - opgegraven gedeelte van fundering van de toegangsbrug.
+ 9/9/2023 monumenten in Nuland - Empel - Engelen
Nuland tekst volgt
Empel
Engelen
+ 10/9/2023 monumentendag in Haaren gem. Oisterwijk
Haaren (tegenwoordig gemeente Oisterwijk) heeft door de grote brand in de gebouwen van het voormalig groot-semenarie Haarendaal (later Cello/Gedenkplaats40-45) eigenlijk oude monumenten meer. Monumentendag werd gevierd met een reuzefestival. Het moest eigenlijk een reuzenfestival worden met niet alleen de eigen reus maar ook die uit omliggende dorpen maar die bleken verhinderd.
Er waren genoeg activiteiten georganiseerd, oa een speurtocht voor de jeugd, muziekoptredens en een markt op het plein voor het voormalige gemeentehuis waarin de Gedenkplaats onderdak gevonden heeft. Verder zijn daar de heemkundekring en een aantal kantoren gevestigd.
(c) Gerard Monté 2023
------------------------
Voor de monumentenkaart in Den Bosch eo zie https://www.s-hertogenboschopdekaart.nl/omd2018/
voor landelijke informatie zie monumentendag
zie evt ook Open Monumentenweekend Den Bosch en omgeving - Boeren, burgers en buitenlui - 9 september 2017
en Open Monumentenweekend - buitengebied van Den Bosch - Boeren, burgers en buitenlui - 10 september 2017
evt ook Mariënburg - rondleiding Kring Vrienden - Jheronimus Academy of Data Science JADS - 27 juni 2018
zie ook Open Monumentenweekend Den Bosch eo - landelijke opening op de Parade - 8 september 2016
en Open Monumentenweekend Den Bosch en omgeving - 10 & 11 september 2016
evt ook Monumentendag Mariënburg - Jheronimus Academy of Data Science & Entrepreneurship - 10 september 2016
zie ook de opening 2015 in Den Bosch en de opening in Engelen 2015 met de Slag om Engelen
zie ook de Monumentendag op 13 sept. 2015 in de buitengebieden, oa Vught en Berlicum.
Foto's van 2014 in Boschtion-formaat. Eerdere jaren in de maand september van het betreffende jaar.
(c) Gerard Monté 2019
------------------------
Tekst van de jaarlijkse rede "State of the Monument" door Henk van Beers 2019
15 augustus kopt de krant: “Gezocht: gewone Bosschenaren over de
toekomst van de stad.” De gemeente wil het gesprek met de inwoners aan
over de toekomst van de stad, m.a.w. Men wil achterhalen waar de
doorsnee Bosschenaar, zo die al bestaat, zich zorgen over maakt. Een
prima zaak en dus wil ik met een lichte parafrase, in het kader van de
State of the monument 2019 namens onze stichting; de stichting ’s-
Hertogenbossche Monumentenzorg een enkele zorg publiekelijk
inbrengen.
Ik stel me daarbij hardop de vraag: “Gaat hier dan niet alles goed? “Kijk
eens naar het Gasthuiskwartier, dat krijgt steeds meer vorm in een mooie
verkaveling met afwisselende gevels. Helaas is de Hoge Nieuwstraat niet
hersteld, maar hier komt iets nieuws en groeit zo te zien iets moois.
Traditionele materialen en nieuwe vormen passen hier goed. Het wordt
een fraai stukje stad, dat is zeker. Niet voor niets hebben wij in de
klankbordgroep daar ook steeds voor gepleit: kwaliteit door maat, schaal
en korrelgrootte, precies passend bij de kwaliteiten van onze historische
binnenstad.
Het roept tegelijkertijd de vraag op: Hoe gaat het straks worden in het
Zuidwalkwartier? Ook daar komt nieuwbouw en dus stellen we ons de
vraag: “Wordt het hier ook aangepaste nieuwbouw?” En dan bedoelen wij
net zoals in het Gasthuiskwartier: in maat en schaal passend binnen het
beschermde stadsgezicht. Met handhaving van het waardevolle deel van
het KPN-gebouw en met het terugdringen van de schaalvergroting in dit
gebied door te streven naar herstel van de kleinschalige bebouwing, met
name in de Oude Hulst als onderdeel van de eeuwenoude Beeweg. En wat
is daarin de rol van het Justitiecomplex met zijn waardevolle zittingszalen?
Wij vinden dat ons gemeentebestuur creatief en positief moet mee denken
om hier -opnieuw- een waardevolle kwaliteit voor de binnenstad te
realiseren.
Aan de vooravond van dit boeiende, ik meen 22 ste Monumentenweekend,
willen we niet achterblijven en hebben we een aantal van onze zegeningen
geteld. En die zijn er. Een aantal van de wensen die we vorig jaar hebben
uitgesproken lijkt in vervulling te gaan. Zo komt er een water- en
vestingmuseum in het Kruithuis. Ook het gat aan de Markt zal worden
gevuld. En nog op een redelijk subtiele manier ook, al blijven wij het
jammer vinden, dat het oude en zo karakteristieke halsgeveltje niet meer
terugkeert. Daarnaast blijven wij het betreuren, dat het verhoogde
hoekpand geen fraaiere gevel-beëindiging krijgt. Extra deugd doet het
ons, dat het buurpand “De Kleine Winst” eindelijk de zo gewenste
bestemming als (t)Huis van Jheronimus Bosch krijgt. Tot zover zijn we
dus redelijk content.
En hoewel wij weten, dat de haan meer lawaai maakt, dan de kip, die het
ei legt, moet het ons van het hart dat we toch ook dit jaar weer een
kritische kanttekening moeten plaatsen. Bij zaken, waarbij het ons opvalt,
dat het daarbij meestal gaat om langlopende aangelegenheden, heel
langlopende zaken zelfs. Blijkbaar zijn wij in ’s-Hertogenbosch niet van
het impulsieve handelen. Dit dan in tegenstelling tot de vlugheid, het “lik
op stuk” gebeuren, wat vaak vooral in de nieuwe media regeert.
Enerzijds heel goed die inertie, die traagheid, want dan is er tijd om alle
besluiten goed te overdenken. Cement moet je geleidelijk laten drogen,
dan hecht het beter. Anderzijds levert het niet altijd winst. Zeker niet als
het stoelt op, of uitmondt in stroperigheid en taaie besluitvorming. En dat
speelt ons inziens hier en daar best wel een rol bij de voortgang van
besluiten. Soms kunnen wij ons niet aan het gevoel onttrekken, dat
daarbij zelfs een zekere vorm van indolentie achter schuil gaat. Of meer in
door-de-weekse taal: Is hier sprake van een zekere matheid? Heerst die
binnen de boezem van ons College? Of is dat enkel schijn? Is het
zorgvuldige doordachtheid, die trage besluitvorming, of heeft het iets weg
van -vergeef me het woord: een tikkeltje (politieke) lamlendigheid? Dat
laatste kan ik me niet voorstellen. Maar toch… Ik schets U een voorbeeld:
Stil, oorverdovend stil is het nog steeds –afgezien dan van het
langsrazende verkeer– op en rondom het Wilhelminaplein. Geen spoor van
een nieuwe integrale visie op dit plein. Met of zonder Pieckepoort, met of
zonder vestingwerken, met of zonder water. Geacht College, wij dagen u
uit: Kom met een visie en probeer die binnen een aantal jaren, al dan niet
gefaseerd te realiseren, zoals dat eerder gebeurde met de aanpak van de
vestingwerken. Die aanpak was en is een perfect voorbeeld, wat navolging
verdient.
De Afdeling Erfgoed is drukdoende met de naoorlogse bouwkunst in stad
en omgeving. Een prima zaak, maar, wanneer kunnen we de eerste
aanwijzingen van deze Wederopbouwmonumenten verwachten? Wij zijn
buitengewoon nieuwsgierig en wachten al een tijdlang op een uitnodiging
om samen met de afdeling de mouwen op te stropen en aan de slag te
gaan.
Ook rondom de Sint Cathrien en het Sint-Jansmuseum heerst er rust en
stilte. In het majestueuze orgel zit weliswaar weer wat muziek, al moet ik
er in een en dezelfde adem aan toevoegen: Als het aankomt op
uitvoeringen is het nog veel te weinig. Over Uw schouders roep ik dan ook
het Kerkbestuur op, zich blijvend te beraden op de toekomst van dit
uiterst belangrijke gebouw; dit pareltje voor de stad en ommelanden. Iets
wat ook geldt voor het Sint-Jansmuseum. De zo unieke collectie
bouwfragmenten en archivalia kan en moet nog veel beter ontsloten en
gehuisvest worden!
Op de keper beschouwd ligt de oude stad er redelijk goed bij, maar er zijn
ook gedeelten waarbij dat minder het geval is. Zo wordt een van onze
pronkstukken, de Parade intensief, misschien wel te intensief gebruikt
voor feesten en manifestaties. Met U willen wij best een boompje
opzetten, eventueel onder het genot van een Bossche bol, croissantje en
glaasje wijn, om samen te toosten op een voortvarender aanpak. De
kastanjebomen eromheen takelen met de dag meer af, waardoor het plein
in zijn huidige vorm, meer en meer een bijna moegestreden plek wordt.
De pronkkamer van de “cultuurstad van het Zuiden” verdient toch zeker
wel wat beters. Op zijn minst eist deze “goei kamer” een nieuw
behangetje en een likje verf. Wordt het niet hoogtijd hier een visie voor te
ontwikkelen? En bijvoorbeeld op korte termijn te kiezen welk soort bomen
daar met het oog op morgen gaan komen. Dan kunnen die al
aangekweekt worden om te zorgen dat we straks niet een kaal en open
geheel krijgen.
Herhaling is de moeder van de perfectie. Dat indachtig treden wij ook
vandaag opnieuw in herhaling. Maar het doet wel pijn om net als in 2017
en 2018 wederom te moeten eindigen met het theater aan diezelfde
Parade. Er is nog steeds geen definitief plan. Wat we te zien hebben
gekregen ziet er wat glazig uit. Hardop vragen wij ons af, hoe kan die
glazen doos ooit passen binnen deze locatie? De gevels van de Parade zijn
allesbehalve transparant en juist zij maken, zij vormen het plein door hun
geslotenheid. En dat is juist hun grootste kwaliteit. Hebben de ontwerpers
in voldoende mate kennisgenomen van de karakteristieken van het
beschermde stadsgezicht, waarbinnen dit gebouw gaat verrijzen? Ik kan
het me niet voorstellen, maar toch… Wij blijven kritisch volgen hoe de
gemeente uit dit spagaat gaat komen. De kortgedingen zijn weliswaar
gewonnen, maar de stad is voorlopig nog aan de verliezende kant.
Op het einde van mijn verhaal aangekomen, wens ik evenals voorgaande
jaren, namens de Stichting ’s-Hertogenbossche monumentenzorg, vol
vertrouwen, het Stadsbestuur, de Raad, alsmede alle medewerkers alle
mogelijke succes. Zie ons, bij Uw op weg gaan, naar een verdere uitbouw
van onze fraaie Hertogstad, daarbij als partners. De ene keer luid
applaudisserend, de andere keer kritisch de materie volgend. Met U
hebben wij slechts een doel voor ogen: nl. Samen aan dezelfde kant van
het touw trekken, om de stad, haar stedelingen en haar bezoekers, een
fantastisch decor te bieden, waarbinnen het goed wonen, werken en
verblijven is.
Ik dank U
(c) Henk van Beers /gerarddenbosch
-----
wethouder Van Olden gaf hierop nog een reactie.